Dili (www.mediaonetimor.co) – Prezidente Repúblika Timor-Leste (RDTL), José Ramos-Horta hatete nia mehi Timor-Leste (TL) atu adere ba ASEAN (Asosiasaun Nasaun sira Sudeste Aziátiku nian) iha ona dezde tinan 1974.
“Bainhira ha’u iha tinan rua nulu resin lima, hasoru malu ho Adam Malik, diplomata seniór no Ministru Negósiu Estranjeiru Indonézia nian iha tempu ne’ebá ko’alia ona atu hamutuk iha ASEAN. Ida-ne’e hatudu katak ideia kona-ba integrasaun rejionál eziste kleur ona molok Timor-Leste ukun-an.”
Xefe Estadu no Laureadu Nobel ba Páz José Ramos-Horta, konta ístoria ne’e hodi relembra hikas fila fali asuntu ne’e bainhira hala’o hela sorumutu ida ho Jornalista sira iha Palásiu Prezidénsia Repúblika Nicolau Lobato, Bairo-Pite (27/05/25).
Karta ne’ebé hakerek, husi Adam Malik iha momentu ne’ebá diriji ba José Ramos-Horta, nu’udar figura xave ida iha movimentu independénsia Timór nian no futuru Prezidente Timór-Leste nian. Ida-ne’e fornese perspetiva istóriku importante kona-ba Indonézia nia postura diplomátika uitoan molok Indonézia halo invazaun ba Timór-Leste iha Dezembru 1975.
Hafoin iha tinan 2011, bainhira Ramos Horta asumi kna’ar nu’udar Prezidente RDTL, ofisialmente nia haruka karta ho intensaun atu adere ba ASEAN. Maibé nia admite katak, Iha momentu ne’ebá timoroan barak mak ladún komprende ka konkorda nia, no mos la iha nasaun membru ASEAN barak maka aseita kedas intensaun ida ne’e.
Iha tinan ne’ebé hanesan, PR Ramos Horta fó rekoñesimentu espesiál ba Prezidente Repúblika Susilo Bambang Yudhoyono ne’ebé assume kargu nu’udar Prezidente Repúblika Indonezia dezde tinan 2004 to’o tinan 2014, ne’ebé fó apoiu ba Timor-Leste nia intensaun atu adere. Apoiu husi Indonézia ne’e nu’udar viziñu bo’ot liu iha papél importante iha prosesu ne’e.
Prezidente Horta no Laureadu Nobél ba Pàz hato’o nia apresiasaun klean no agradesimentu ba líder no ofisiál sira ASEAN nian, tantu atuál no uluk.
Nune’e mós ba líder timoroan hotu-hotu iha pasadu no prezente, inklui Primeiru Ministru Kay Rala Xanana Gusmão, ne’ebé ativu hodi dudu Timor-Leste nia adezaun ba ASEAN iha tinan rua ikus ne’e. (Relata husi Media Prezidente Repúblika José Ramos Horta/Asesu Youtube–https://www.youtube.com/@Media1Timor/Facebook- https://www.facebook.com/Media1Timor/Iha moos Kursu Jornalizmu no Lian Inglesh)
Ita nia komentariu konaba post ne'e.