• Tetun
  • Bahasa Indonesia
  • English
  • Português
  • Login
No Result
View All Result
Media ONE Timor
Sexta-feira, 9 Maiu 2025
  • Veranda
  • Arte
    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

  • Desportu
    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

  • Edukasaun
    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika,  Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika, Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

  • Ekonomia
    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

  • Justisa
    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai,  Realiza Sensibilizasaun  Dekretu Lei

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai, Realiza Sensibilizasaun Dekretu Lei

    Ahi Sunu Mutuk Bis  Babadok Express

    Ahi Sunu Mutuk Bis Babadok Express

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

  • Mundu
    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

  • Munisipiu
    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

  • Notisias
    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

  • Opiniaun
    Gembala Terakhir Di Hari Paskah

    Bibi-Atan Ikus Iha Loron Páskua

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

  • Politika
    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun,  PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun, PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    TL Sai  Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

    TL Sai Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

  • Saude
    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku,  Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku, Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Fornese Ai-han Nutritivu,  Hamenus Malnutrisaun

    Fornese Ai-han Nutritivu, Hamenus Malnutrisaun

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Konsulta Popular Lori Marciana  Ba Sofrementu Fiziku

    Konsulta Popular Lori Marciana Ba Sofrementu Fiziku

  • Veranda
  • Arte
    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

  • Desportu
    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

  • Edukasaun
    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika,  Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika, Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

  • Ekonomia
    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

  • Justisa
    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai,  Realiza Sensibilizasaun  Dekretu Lei

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai, Realiza Sensibilizasaun Dekretu Lei

    Ahi Sunu Mutuk Bis  Babadok Express

    Ahi Sunu Mutuk Bis Babadok Express

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

  • Mundu
    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

  • Munisipiu
    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

  • Notisias
    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

  • Opiniaun
    Gembala Terakhir Di Hari Paskah

    Bibi-Atan Ikus Iha Loron Páskua

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

  • Politika
    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun,  PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun, PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    TL Sai  Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

    TL Sai Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

  • Saude
    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku,  Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku, Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Fornese Ai-han Nutritivu,  Hamenus Malnutrisaun

    Fornese Ai-han Nutritivu, Hamenus Malnutrisaun

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Konsulta Popular Lori Marciana  Ba Sofrementu Fiziku

    Konsulta Popular Lori Marciana Ba Sofrementu Fiziku

No Result
View All Result
Media ONE Timor
No Result
View All Result
Home Notisias

AMP La Fo Komviansa Ba Programa VII Governu Minoritáriu

husi Suzana Cardoso
11/06/2022
iha Notisias
0
Membru VII Governu Konstituisional Menus Deit 4 Hosi CNRT Nian
2
SHARES
3
VIEWS
Fahe iha FacebookFahe iha TwitterFahe iha WhatsApp

MEDIAONETIMOR-Programa VII Governu Konstituisionál ne’ebé maka hahu hala’o apresiasaun iha Parlamentu Nasionál (PN) la hetan komviansa hosi Aliansa Maioiria Parlamentár (AMP).

Apresiasaun programa ne’e hahú iha loron debate iha loron 16 to’o 20 Outobru 2017. Maibé, intervensaun ne’ebé le’e hosi reprezentante AMP hosi Bankada CNRT, Deputada Maria Terezinha fo sinal hodi sei aprova programa ne’e hanesan tuir mai ne’e;

Interevnsaun Bankada Partidu CNRT iha PN relasiona ho programa VII Governu Konstituisionál;

– Ex.cia Sr. Presidente Parlamentu Nasional
– Ex.cia Membrus da Meza Parlamentu Nasional
– Ex.cia Sr. Primeiru Ministru
– Membru do VII Governu
– Distintus Deputadus
– Konvidadus no asistenten sira nebe prezentes iha nee
– Povu doben Timor Leste nebe Bankada CNRT hadomi, respeita, servi no hanai.
– Exelensias.
Ba dala uluk Bankada CNRT pretende apresiasa, kongratula no agradese ba Ekipa nebe Chefia husi MB Kay Rala Xana Gusmao ba negosiasaun delimitasaun fronteira marítima Timor-Leste ho Australia, nebe estabelese no fiksa ona detalhus tekniku final ida kona ba delimitasaun fronteira marítima entre nasaun rua nee (TL-Australia).
Prosesu diplomasia hodi finalize delimitasaun fronteira Terestre-Mar, lao ho suksesu. Prosesu negosiasaun Tasi Timor ho Australia lao hela tuir parâmetros internacionais no la depende ba kualker situasaun governativa iha pais ida nee.
Parlamentu Nasional hasai rezolusaun ida iha Outubru 2014, hodi autoriza Konselhu de Ministros V Governu Konstitusional hari Komisaun Nasional ba Delimitasaun Fronteiras. Bazeia ba Rezolusaun nee VI Governu estabelese Gabinete ba Negociasaun Fronteira Maritima no nomeia Maun Boot Kay Rala Xanana Gusmao nudar Negosidador Prinsipal.
Aktu ida ne MB KRXG foti iha tinan 2015 hodi rezigna-an husi Primeiru Ministru no halo remodelasaun ba V governu konstitusional nee, ho razau ba interesse nasional. Tamba interesse nacional mak MB KRXG nudar PM deside rezigna an hodi assegura sentidu Estadu, liu hosi formasaun VI atu garante estabilidade governativa no estabilidade nacional, no mos atu fo tempu ba equipa negosiasaun hodi prepara diak liu ba delimitasaun fronteira marítima no rai maran nian. Gestu nebe MB KRXG hola demonstra sentidu de estadu no laiha ambisaun ba kargu ka pozisaun. Hanoin atu involve parte hotu-hotu sem hare ba interesse ka kor partidária nudar forma foun hodi halibur Timor oan hotu hodi enfrenta kestaun de interesse estadu, atu labele repete divisionismo historiku durante 500 (tinan atus lima) nia laran nebe halo ita nia abon sira fahe malu no ema seluk mai domina ita.
Hanesan ita hotu hatene Maun Boot Kay Rala Xanana ho nia Ekipa Negosiasaun foin hakotu ona negosiasaun principal ba Tratado nebe refleta Akordo Compenhagen data 30 Agusto 2017 liu ba. Iha loron tolu liu ba, 13 de Outubro 2017 Australia ho Timor Leste rubrika (paraf) ona texto final konaba fronteirias maritimas. Ida nee demonstra katak sei la iha mudansas ba iha dokumentu nee.
Bankada CNRT ho orgullu fo parabens ba MB Kay Rala Xanana Gusmao ho nia equipa, Parabens ba partido no líder nacional tomak nebe fo ona apoio ba equipa ne, parabéns ba equipa negosiasaun governo Australiano, no parabéns ba Timor Oan tomak.
Presidente parlamentu, distintus deputadus, Sr Primeiru Ministru ho Membru do Governu, no povo doben Timor-Leste maka Bankada CNRT respeita.
Iha artigu 1º no. 1 Konstituisaun Republika hateten, Republika Demokratika Timor Leste ne�e nudar Estadu de direitu demokratiku, soberanu, independente no unitáriu, nebe hatur iha povu nia vontade no iha respeitu ba ema nia dignidade.
Bazeia ba ida nee mak lalaok hotu-hotu nebe halao iha RDTL nee tenki bazeia ba konstiuisaun nudar lei inan no lei oan sira deit, no tenki tuir povu ninia vontade. Povu ninia vontade ezerse ona liu husi eleisaun geral nebe halao iha loron 22 de julho 2017 ho susesu, no povu liu husi eleisaun nee la fo votus ba partidu ida deit atu manan ho maioria absoluta. Aktu povu nian nee´ hatudu katak povo fo ezersisiu bot ba partidu politikus sira atu halo negosiasaun politika ba malu hodi hetan konsensus atu forma koligasaun, bloku ka Aliansa Maioria Parlamentar ida nebe bele garante estabilidade governativa, hodi nunee bele hetan aprovasaun ba sira nia programa no orsamentu hodi ezekuta sira nia politika no programa hirak durante tinan lima nia laran.
Maibe, hare ba VII Governu konstitusional nebe forma husi koligasaun bankada rua, FRETILIN no PD hatudu katak laiha maioria parlamentar atu garante estabilidade governasaun. Governu Koligasaun ida tenke hetan maioria parlamentar, laos pelu kontrario koligasaun ida hodi hamosu hikas Governu Minoria ida. Ida nee´ nia konsekuensia mak bankada parlamentar hosi koligasaun nebe hamosu VII governu Konstitusional la garante estabilidade Governativa no ikus liu laiha sustentabilidade ba governu ne,e rasik.
Se la hetan apoiu husi bankada parlamentar opozisaun mak programa, orsamentu ka lei ruma nebe refleta politika no programa Governu nian nebe mai iha Parlamentu Nasional sei la liu ka passa iha plenária. Rezultadu kontrariu ida nee ita atu fo sala ou fo kulpa ba se? Bankada opozisaun? Bankada CNRT dehan lae. Se mak tenki responsabiliza ba estabilidade governativa VII governu nee kabe ba koligasaun nebe forma governu nee no sua ex. Prezidente da Republika, tuir artigu 85º alinea d konstituisaun da Republika nian. Desizaun nebe PR halo la ho prudenti konstitusional hodi ignora total kestaun estabilidade governativa.
Maski nune, Bankada CNRT konsidera nafatin VII Governu nee hanesan governu konstitusional tuir artigu 106º no.1 Konstiuisaun da Republika nian. Bankada CNRT ho Aliansa Maioria Parlamentar (AMP) sei la bolu governu ida ne, governu defaktu hanesan uluk iha 2ª legislatura. Maibe ami tenki afirma katak VII governu ida nee la estavel tamba laiha apoiu alinsa maioria parlamentar ida iha Parlamentu Nasional hodi aprova nia programa, OGE no lei seluk. Ho liafuan seluk, governasaun período 2017 ~ 2022 sei depende totalmente ba apoiu husi AMP. Karik lahetan apoiu husi AMP mak governu nee sei monu iha kualker momento, tamba nee mak ami dehan VII Governu nee la estavel no sei la inspira konfiansa, inklui kompromisus sira nebe deskreve iha program VII Governu Konstitusional ida nee.
Sr. Presidente PN, membros da meza, Sr. PM, membros do governu, destintus deputadus, assistentes no povu TL tomak.
Partidu CNRT hahu kedas iha kampanhe deklara katak se la manan maioria absoluta maka sei ba opozisaun. Ida nee nudar kompromissu firme partidu nian no partidu mos firme no konsistente ba kompromissu nee. Depois de Tribunal Rekursu dekreta resultado final eleisaun parlamentar nebe realiza iha 22 de julho 2017.
Iha loron 4-6/8/2017, Partidu halao konferensia ida hodi aprova politika partidu nian ba oin. Liu husi konferensia nee konferensistas sira deside liu husi resolusaun no. 1/Res.P-CNRT/VIII/2017 hakotu:
1. Mantem Opozisaun bazeia ba kompromisu eleitoral.
2. Ba kestaun paz e estabilidade, interesse estadu no soberania nacional, Comissaun Politika Nasional (CPN) no Concelho Diretiva Nasional ho Presidente Partidu mak sei deside. Ho razaun hirak ne,e, Partidu CNRT la halo lóbi ka negosiasaun desde inisiu, nunee, atu fo dalan ba partidu mais votadu halo negosiasaun ho partidu sira nebe hetan asentu parlamentar hodi forma governu nebe estável. Partidu CNRT durante tempo hirak ne,e, la interfere iha negosiasaun hirak nee.
Ikus mai lóbi hirak nee la hetan susesu. Tanba nee´ ikus mai SEXA Presidente Republika nomeia Primeiru Ministru ida nebe indijita hosi koligasaun minoria.
Ida nee laos sala ka culpa partidu CNRT nian tanba CNRT deklara ona katak sai opozisaun. Nudar forsa politika ida iha Parlamentu Nasional, CNRT prontu assume responsabilidade ba asuntus nebe compete ba interesse nacional, interesse estadu ho soberania nacional, tuir regras nebe estabelese iha Konstituisaun da Republika.
Tanba Bankada CNRT hamutuk ho Bankada PLP no Bankada KHUNTU pozisiona aan nudar bancadas opozisaun, maka hotu-hotu konkorda hari Aliança Maioria Parlamentar. Insidensia ida nee laos atu impoen transisaun puder maibe hare deit ba fragilidade no insustentabilidade VII Governu ida nee´. Bankada CNRT, PLP no KUNTU forma bloku AMP atu sai alternativa ba interesse estadu tuir Konstituisaun haruka.
Iha ona precedentes nebe akontese iha I, II & III Legislatura nebe reflete actu konstitusional Sua Exelensia Presidente da Republika momento neba, nebe hatudu duni sentidu de estadu no fidelidade ba konstituisaun da Republika. Bankada CNRT sujere SEXA Presidente da Republika bazeia kualker decisaun ba aktu konstitusional nebe nia predecessores sira foti ona.
Excelências no povo doben Timor-Leste mak partidu CNRT respeita no hadomi.
Bankada parlamentar nebe hetan asentu iha Parlamentu Nasional representa povu liu husi partidu ida-idak, mai husi rezultadu eleisaun geral 22/07/2017. Tanba nee, labele interpreta katak bankada balu deit mak representa povu, koalia lori povu nia naran ka programa ninian mak atu hodi hadia povu nia moris no partidu seluk lae. Ida nee la loss.
Tanba partidu hotu-hotu partisipa iha eleisaun geral, halo kampanhe no hatoo ninia programa no kompromisu politiku, hodi nune mak povu vota ba partidu sira nee no hetan asentu iha parlamentu nacional.
Nunee, partidu hotu nebe hetan kadeira iha parlamentu nacional representa povu. Partidu sira nee ninia programa atu hadia povu nia moris no defende interesse estadu RDTL nian.
Maibe, tuir regras normal demokrasia nian, minoria mak submete ba maioria, laos maioria mak tenki submete fali ba minoria. Tanba partidu ka bankada hotu-hotu nebe hetan asentu parlamentar nebe representa povu tenki siente no respeita regras demokratika ida nee. Ida ne maka essensia Demokrasia nian.
Iha sentidu ida nee ´maka Bankada P. CNRT husu orgauns estadu hotu-hotu atu halao ita nia knar tuir deit konstituisaun no lei sira. Bankada CNRT sei kontra hahalok sira nebe la tuir prosedimentu legal nebe vigora iha nasaun RDTL ida nee. Bankada CNRT compromete sei la viola konstituisaun no lei sira nebe iha vigor, tanba estadu Timor-Leste Estadu de Direito Demokratiku ida, soberanu tuir artigu 1º konstituisaun RDTL nian.
Exelensias sira nebe ami respeita no onra tebes, no povo doben Timor-Leste mak ita hadomi.
Depois de simu, le no analiza Programa VII Governu Konstituisional nebe hatoo mai Parlamento Nacional atu hetan apresiasaun hosi Deputados sira hotu, ami nota katak programa ida nee la hatudu koerensia estrutural nebe diak. Maior parte husi programa sectoriais hotu la halo aluzaun ba realidade iha rai laran, la hatudu objetivu klaru husi intervensaun sira neebe Governu pretende atu halo no la hatudu eskala proridade husi programa oin-oin nebee apresenta. Abordagem jenerika nebe apresenta iha programa nee´ karece esplikasaun hodi justifica kualker intensaun nebe hatoo.
Modelu aprezentasaun Programa VII Governu Konstitusional sei difikulta tebes, ate impossibilita deputadus sira atu elabora instrumentos akompanhamentu, monitorizasaun, fiskalizasaun no avaliasaun programa sira nee iha futuru. Tan neé, ami la hare oinsa Programa VII Governu nee atu rezolve problema sira neebe Povu Timor-Leste enfrenta iha sector oin-oin.
Interessante liu maka depois de elabora programa ida nebe alega katak refleta PED 2011-20130 maibe iha deskrisaun lian ikus desmente fila fali intensaun sira ne hodi dehan katak governo flexível atu simu hanoin seluk maibe �tenki enkuadra iha filosofia no princípios nebe koligasaun minoria ida ne compromete ho povo�.
Tanba nee, ami laiha plena konfiansa katak programa nee sei bele lori Povu Timor-Leste atu realiza nia mehi atu sai nasaun ida nebe desenvolvido, livre husi kiak no mukit tuir Planu Estrategiku Dezenvolvimentu 2011-2030 (PEDN)!
Presidente do Parlamento, meza, Primeiro Ministro, membros do governu no Povo doben Timor-Leste
Molok atu remata intervensaun ida nee´, Bankada CNRT pretende konklui katak:
Hafoin analiza ho klean, sukat no tetu didiak intensaun nebe hatoo ho necessidade real nebe povo enfrenta, bankada CNRT lamenta tebes no deklara: la konvensidu atu fo konfiansa ba programa ida nee.
Bankada CNRT husu ba povo tomak atu kumprende preokupasaun Bankada CNRT nian konaba povu nia moris no husu atu hakmatek hodi akompanha prosessu ne tomak iha paz ho dame nia laran. Bankada CNRT promete ba povo tomak atu kaer metin interesse nacional, interesse estadu ho soberania nacional hanesan MB Kay Rala Xanana Gusmao ho Asswain sira seluk Testemunha desde uluk kedas iha ailaran, to ohin loron.
Ho haraik aan, Bankada CNRT husu ba líderes sira iha nasaun doben ida nee atu tane aas interesse nacional liu buat hotu-hotu no kaer metin ba konstituisaun república atu bele alkansa povo nia moris diak.
Ikus liu, Partidu CNRT hakarak aprecia Bancada Partidu Libertasaun Popular (PLP) ho Bankada Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO) no líderes sira, Maun Taur Matan Ruak no Maun Jose dos Santos NAIMORI Bucar ba hanoin diak nebe tau interesse estadu nudar prioridade iha prosessu governasaun ne tomak no komprometidu atu lao tuir deit konstituisaun da RDTL.
Tane o Rai, Tane o Emar no Tane o Lisan!
Hikis Kosar Ba Moris Diak!
Mehi Hamutuk Mehi Povo nia Mehi!
FIAR AAN LAO BA OIN.

Maske Primeiru Ministru (PM), Marí Bin Amude Alkatiri Responde ba CNRT nia intervensaun ne’e maibé iha parte seluk nia husu atu AMP aprezenta programa ne’ebé maka presiza atu VII Governu hadia.

Katak Marí, programa VII Governu Knstituisionál rekoñese nesesidade povu ne’ebé maka halo ona hosi lider partidu politiku sira aprezenta durante kampaña nasional Timor-Leste.(Reportájem Aderito Ximenes)

Tags: AMP La Fo KomviansaBa Programa VIIGovernu Minoritáriu
Suzana Cardoso

Suzana Cardoso

Related Posts

No Content Available
Next Post
Tauk Konflitu Programa VII Governu La-passa,  Husu Depozito Konfiansa Ba Seguransa

Tauk Konflitu Programa VII Governu La-passa, Husu Depozito Konfiansa Ba Seguransa

Ita nia komentariu konaba post ne'e.

TRENDING.

  • Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    47 shares
    Share 19 Tweet 12
  • PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    20 shares
    Share 8 Tweet 5
  • OPINIAUN: HAFOIN ELEISAUN, SAIDA MAK POVU TENKI HALO?

    488 shares
    Share 195 Tweet 122
  • Lista Naran Membru IX Governu Konstituisionál

    10412 shares
    Share 4165 Tweet 2603
  • OPINIAUN: Funsaun no Tékniku Auditoria

    1424 shares
    Share 570 Tweet 356
Maiu 2025
S T Q Q S S D
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  
« Abr    
Media ONE Timor

Ave Nicolao Lobato, Fatuhada, Dili, Timor-Leste

  • About us
  • Contact
  • Redasaun

© 2022 - All Rights Reserved. Media One Timor - Hosted by Kalohan.NET.

No Result
View All Result
  • Veranda
  • Arte
  • Desportu
  • Edukasaun
  • Ekonomia
  • Justisa
  • Mundu
  • Munisipiu
  • Notisias
  • Opiniaun
  • Politika
  • Saude

© 2022 - All Rights Reserved. Media One Timor - Hosted by Kalohan.NET.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In