( Reportajen Editor Marcelino Tomae)
Dili (Media ONE Timor) – Deskonfia halo manipulasaun ba direitu estudante nian ba bolsu méritu maka Parlamentu Nasionál (PN) husu Ministeriu Edukasaun Juventiude no Desportu (MEJD) atu ezonera tiha Diretór Ensinu Sekundaria Jerál Públiku Baqui, Domingos Anunu.
Ezizensia ne’e hato’o husi Bankada Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timoroan (Khunto) Deputada Olinda Guterres no Bankada Fretilin Deputadu Fabião de Oliveira hodi reforsa reprezentante husi Inan-Aman, Armando Amaina ho estudante ensinu sekundaria Paralelo Leobenu, Alfiana Defafima Caet, hodi husu ba MEJD para ezonera tiha Diretór Ensinu Sekundaria Jerál Públiku Baqui, Domingos Anunu ne’ebé deskonfia halo manipulasaun.
Ba Jornalista iha resintu PN, Segunda, (06/02/2023) reprezentante estudante nia Aman, Armando Amaina hateten, antes ne’e sira hasoru malu ho edukasaun iha Oekusi dala hitu, maibé hetan esplikasaun ida de’it, katak eskola ne’e sei paralelo, seidauk bele hetan programa ba Bolsu méritu ne’ebé maka kria husi Governu.
Estudante na’in rua ne’e hetan klasifikasaun primeiru lugar, iha ensinu sekundaria Paralelo Leobenu Oesilo, naran Agusta Neno ho Valor 117 husi displina 13, no Alfiana Defafima Caet Segundu Lugar 115.
“Ohin ami mai hato’o preokupasaun ba ita nia reprezentante Povu iha uma fukun PN, tanba ita nia Governu hanoin loos ami tanba kria programa bolsu méritu ba estudante ne’ebé maka iha kapasidade, maibé ami atu trata dokumentu derepente labarik sira nia naran lakon, ne’e signifika sira halo manipulasaun ba ami nia oan sira”, informa Armando.
Ho situasaun ida ne’e Armando Amaina hatete, nia rasik ba maka hasoru Diretor Edukasaun Oe-Kussi, naran Daniel Maun, nia esplika katak sekundaria Leobenu Oesilo ne’e, sei paralelo, seidauk bele hetan Bolsu méritu. Nune’e mós hasoru tan Sekretáriu Edukasaun sira nia esplikasaun hanesan.
“Tanba ida ne’e maka ha’u sente ladún komfortabel nune’e maka ha’u mai to’o iha uma fukun hodi rona esplikasaun ditereita, nune’e ha’u hato’o preokupasaun ne’e Governu liuliu husi Ministru Edukasaun dalan bá ami nia oan sira sei iha ka la’e”, Reprezentante Aman ne’e Preokupa.
Armando Amaina hatete, momentu ne’ebá koerdenador ensinu sekundaria Paralelo Leobenu, Victor Corea lori labarik sira nia Valor ba Diretor jerál Baqui, Domingos Ramos Anunu, maibé Diretor ne’e hatene katak eskola Paralelo la hetan Bolsu méritu so iha sentrál niainian.
Nune’e mós Reprezentante Estudante Alfiana de Fatima Caet sente triste uitoan, tanba Diretor ESG Baqui halo manipulasaun ba sira nia Valor, ho razaun tanba eskola Leobenu sei Paralelo hela.
“Ha’u hanesan Segundu lugar ha’u nia Valor 115, no ha’u nia Kolega Agusta Neno, maka primeiru lugar ho Valor 117, maibé Diretor jerál Baqui foti fali primeiru lugar iha sentrál, ho Valor hanesan ha’u nian, maka bele hetan Direitu ba Bolsu méritu”, Esplika husi Estudante ne’ebé hetan Segundu Lugar.
Nia esplika tan, antes ne’e sira husu tuir iha edukasaun iha Oekusi, maibé hetan de’it esplikasaun katak Paralelo laiha Direitu ba Bolsu méritu.
Enkuantu tuir Reprezentante Povu husi Bankada KHUNTO Deoutuda Olinda Guterres katak Ita Povu mai nia oan sira agora dadauk tuur iha kotuk ne’e ho labarik na’in Valor boot tebetebes, maibé Diretor ensinu sekundaria jerál Baqui, naran Domingos Ramos Anunu halo manobra tuun sa’e manipula ita oan sira, hasai tiha naran husi Bolsu méritu ne’e tau fali falimia nia naran iha laran.
Ha’u hanesan Deputadu , no hanesan Ferik ida naran Olinda ne’e Husu ba Ministeriu Edukasaun Juventiude no deportu (MEJD), Pelumenus ema ida ne’ebé maka halo manipulasaun ba estudante nia Valor di’ak liu ezonera tiha, tanba ema ne’ekapasidade maka la to’o.Tenke Ezonera tiha Domingos Ramos Anunu”, Olinda lamenta hodi esplika liu tan.
Kuandu servisu maka haree ba koor partidu maka agora dadaun akontese iha iha Oekusi no Munisípiu sira seluk, kuitadu povu kiik nia serbisu maka halo to’os, maibé tan tan de’it sira nia ona iha kapasidade no badinas estuda sira gasta osan mai iha Parlamentu Nasionál, hodi hato’o preokupasaun. Maibé MEJD dukur nia membru halo manobra tuun sa’e iha baze.
Ho kestaun ne’e, Deputada Olinda husu ba Minisiteriu edukasaun atu ezonera ho urjente tanba halimar labarik sira nia Valor. Valor 117 ho 115 ne’e boot liu, sira ne’e maka hetan kalsifikasaun, nusaa maka la bele hetan bolsu méritu.
Tanba ne’e Deoutuda Olinda Obriga ba ME atu organiza ekipa tuun ba terenu hodi halo Investigasaun. Sei ekipa maka laiha kapasidade Ministru edukasaun maka tun direita no ezonera tiha Diretor ESG Baqui.
“Ida ne’e halo foer ita husi partidu tolu nia naran, ami ami hakilar beibeik atu tau antensaun, maibé Governu nunka halo intervensaun emidiata. Sei Ministru maka laiha kapasidade di’ak liu troka, tasi la been ida, tanba Ministru lahatene atu fó orientasaun ba nia Diretor sira iha baze”, Olinda hato’o intervensaun ho nervozu.
Tanba iha PN, Olinda dehan, Loron-loron hakilar de’it maka direitu estudante di’ak liu ezonera tiha, maski ema husi FRETILIN, KHUNTO , PLP CNRT no sira seluk, di’ak hasai tiha tau fali ema ida ne’ebé matenek no iha kapasidade halo servisu ho imparsial la haree ba koor.
“Ha’u iha nafatin ko’alia asuntu ba problema Bolsu méritu tanba Loron-loron ha’u simu hela de’it telefoni, hanesan ha’u maka Ministru Edukasaun” dehan Olinda.
Iha fatin hanesan Bankada FRETILIN Deputadu Fabião de Oliveira hatete, iha semana kotuk Deputadu sira foti beibeik ona ba Bolsu méritu, tanba estudante na’in rua akompaña husi sira nia aman mai marka prezensa ona iha ne’e, hodi rona direita ba bolsu méritu.
Deputadu ne’e informa, Kona-ba estudante na’in rua ne’ebé maka hetan Valor di’ak, husi eskola paralelo sekundaria Leobenu iha Postu administrativu Oesilo, rejiaun Administrativu espesial Oekusi Ambenu RAEOA, agora daudaun eskola ne’e sei tutela ba ensinu sekundaria Baqui, maibé la hetan Bolsu méritu ho razaun tanba Paralelo.
“Ita haree katak estudante ida naran Agusta Neno mak sai primeiru lugar ho Valor 117, segundu lugar Alfiana de Fatima Caet, 115, depois sira mai halo kontestassun iha Diretor ESG b Baqui nia hatete katak ita laiha eskola paralelo laiha Direitu atu hetan Bolsu méritu, tanba ida ne’e ha’u hanesan Deputadu husu Ministru Edukasaun hodi ezonera tiha Diretor ne’e “, Fabiã dehan.
Favbiã hatutan, depois sira na’in rua hetan Valor di’ak maibé Diretor jerál ensinu sekundaria Baqui la tau sira nia naran hanesan estudante ida ne’ebé maka hetan Valor di’ak, maibé Diretor ne’e foti fila estudante iha ESG baki maka hetan fali bolsu méritu.
Ho prekuoasaun sira ne’e hotu Deputadu Fabião Ministeriu Edukasaun tenke kordena ho Prezidente Autoridade rejiaun Administrativu espesial Oekusi Ambenu RAEOA, Aarcenio Bano hodi organiza Diretor edukasaun Oekusi para haree kestaun ida ne’e. Tanba Bolsu méritu ne’ebé maka hetan Valor di’ak maka iha direitu hodi simu, mezmu eskola paralelo.
Husi Polemika ne’e Media ONE Timor telefoni direita ba diretor Eskola Sekundariu Públiku Baqui, maobé nia lakohi fó komentraiu ho razaun tanba okupadu ho servisu seluk. Nune’e mós Diretor Edukasaun Jerál Oekusi Daniel Maunu numeiru okupadu hela deit. (Asesu Youtube/Facebook https://www.facebook.com/Media1Timor Media ONE Timor)
Ita nia komentariu konaba post ne'e.