Ratifikasaun: “Polemika Vizita PR Horta Iha Artigu Ualu KRDTL”

(Reportajen Asisten Editor Marcelino Tomae)

DILI (Media ONE Timor) – Viajen Prezidente Repúblika (PR) Demokrátika Timór-Leste, Jose Manuel Ramos Horta ba Estadu Indonezia hahú hosi loron 18 to’o 23 Jullu 2022, ne’ebé konvida hosi Prezidente Joko Widodo sai polemika relasiona ho intrepretasaun artigu Ualu Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste (KRDTL).

Tuir komunikadu imprensa hosi Sekretária Meza Parlamentu Nasionál hodi husu Media ONE Timor halo ratifikasaun ba notísia ne’ebé públika ona iha www.mediaonetimor.co iha edisaun Kuarta, (06/07/2022) ho titlu ‘PR Horta Nia Vizita, KDRTL La Fó Dalan’ hateten Deputada Lidia Norberta dos Santos Martins, PR Horta nia viajen ba Indonézia, KRDTL artigu Ualu fó dalan atu halo relasaun internasionál ba iha rai li’ur.

Hosi Polemika ne’e maka Redasaun Media ONE Timor públika kompletu artigu 8 KRTDL hanesan tuir mai ne’e:

Artigu 8

(Relasaun Internasional)

1. Repúblika Demokrátika Timór-Leste hala’o relasaun internasionál hosi prinsípiu independénsia nasionál, kona-ba ema hotu nia direitu, povu nia hili rasik atu ukun an, soberania permanente povu nian kona-ba nia riku-soin no rekursu natural sira, kona-ba protesaun ema hotu-hotu nian, direitu kona-ba respeitu malu ba idaidak nia soberania, integridade rai-laran nian no igualdade entre Estadu sira no labele halo interferénsia iha Estadu ida-idak nia lia rai-laran nian.
2. Repúblika Demokratika Timor-Leste halo relasaun di’ak no harosan ho povu hotu-hotu, atu hakotu lia didi’ak kona-ba konflitu sira, hatún kilat jerál, simultáneu no kontroladu, harii sistema seguransa koletivu no hakiak orden ekonómiku internasionál foun ida atu bele kaer metin dame no justisa iha povu hotu-hotu nia relasaun ba malu.
3. Repúblika Demokrátika Timór-Leste hala’o relasaun privilejiadu ida ho nasaun hirak ne’ebé ko’alia lian afisiál portugés.
4. Repúblika Demokrátika Timor-Leste hala’o nafatin nia relasaun babelun espesiál no ho harosan ho nasaun viziñu sira no ho nasaun hirak ne’ebé iha rejiaun laran.    

Lee Notísia Relevante: Aniceto La Garante PN Autoriza PR Horta Nia Vizita

Sei hosi Komunikadu Imprensa ne’e Sekrétaria Meza Parlamentu Nasionál, Deputada Lídia Norberta dos Santos Martins hatete, iha artigu Ualu KRDTL fó mós kompeténsia ba Prezidente Repúblika hodi halo relasaun internasionál ho nasaun sira iha mundu.

Tuir komunikadu imprensa ne’ebé diriji ba Media ONE Timor ne’e Deputada Lidia informa, asuntu ne’e hodi desmente notísia Media ONE Timor ne’ebé públika ona iha loron 06 Fulan Jullu Tinan 2022, ne’ebé hatete katak KRDTL artigu Ualu la fó dalan ba Prezidente Repúblika atu halo kompeténsia ne’ebé iha ligasaun ba relasaun internasionál. Ne’e la los.

“Iha artigu Ualu Konstituisaun RDTL ne’e dehan Prezidente Repúblika mós iha kompeténsia ba iha relasaun internasionál, ne’e signifika iha nesesidade, postura mak la hanesan,” klarifika Deputada Lidia.

Katak Deputada Lidia, vizita Xefe Estadu ne’e iha nesesidade tuir artigu Ualu KRDTL Prezidente Repúblika iha kompetensia ba relasaun internasionál.

Deputada mós desmente kona-ba dialogu viabilidade ba Parlamentu Nasionál kona-ba viazen Prezidente Repúblika nian, tanba sentidu Estadu nian tenke tau iha oin, tanba viazen Prezidente Repúblika nian la’ós viazen por viazen de’it maibé kompromisiu Estadu nian.

“Ne’e signifika iha nesesidade, buat ida sentidu Estadu tenke tau iha oin. Kualker Prezidente Repúblika kuandu viazen ba rai-li’ur ne’e la’ós nia hakarak maibé ne’e kompromisiu”, Deputada Lidia hateten.

Tanba ne’e viazen Prezidente Repúblika ne’e importante, mezmu anteriormente mosu maneira seluk hodi responde, maibé tenke haree nia relevánsia.

Hosi ratifikasaun notísia ne’e redasaun Media ONE Timor husu deskulpa ba faillansu ne’ebé akontese.(Asesu Youtube/Facebook https://www.facebook.com/Media1Timor Media ONE Timor)