• Tetun
  • Bahasa Indonesia
  • English
  • Português
  • Login
No Result
View All Result
Media ONE Timor
Terça-feira, 3 Juñu 2025
  • Veranda
  • Arte
    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

  • Desportu
    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

  • Edukasaun
    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika,  Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika, Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

  • Ekonomia
    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

  • Justisa
    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai,  Realiza Sensibilizasaun  Dekretu Lei

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai, Realiza Sensibilizasaun Dekretu Lei

    Ahi Sunu Mutuk Bis  Babadok Express

    Ahi Sunu Mutuk Bis Babadok Express

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

  • Mundu
    PR Ramos Horta: “Mehi Adere Ba ASEAN Dezde Juñu 1974”

    PR Ramos Horta: “Mehi Adere Ba ASEAN Dezde Juñu 1974”

    Breaking News: PM Anwar Deklara TL Nia Adesaun ASEAN

    Breaking News: PM Anwar Deklara TL Nia Adesaun ASEAN

    Matadalan Foun Ba ASEAN,  PM Xanana Aprezenta

    Matadalan Foun Ba ASEAN, PM Xanana Aprezenta

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

  • Munisipiu
    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

  • Notisias
    Partisipa Simeira ASEAN, Malázia Simu PM Xanana Ho Guarda de Onra

    Partisipa Simeira ASEAN, Malázia Simu PM Xanana Ho Guarda de Onra

    Nasaun 50 Partisipa Seminariu ONU C24 Iha Timor-Leste

    Nasaun 50 Partisipa Seminariu ONU C24 Iha Timor-Leste

    “Obrigadu Maun Boot Xanana”, Mensajen Ikus Hosi Amu Maubere

    “Obrigadu Maun Boot Xanana”, Mensajen Ikus Hosi Amu Maubere

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

  • Opiniaun
    Gembala Terakhir Di Hari Paskah

    Bibi-Atan Ikus Iha Loron Páskua

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

  • Politika
    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun,  PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun, PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    TL Sai  Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

    TL Sai Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

  • Saude
    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku,  Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku, Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Fornese Ai-han Nutritivu,  Hamenus Malnutrisaun

    Fornese Ai-han Nutritivu, Hamenus Malnutrisaun

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Konsulta Popular Lori Marciana  Ba Sofrementu Fiziku

    Konsulta Popular Lori Marciana Ba Sofrementu Fiziku

  • Veranda
  • Arte
    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

  • Desportu
    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

  • Edukasaun
    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika,  Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika, Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

  • Ekonomia
    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

  • Justisa
    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai,  Realiza Sensibilizasaun  Dekretu Lei

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai, Realiza Sensibilizasaun Dekretu Lei

    Ahi Sunu Mutuk Bis  Babadok Express

    Ahi Sunu Mutuk Bis Babadok Express

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

  • Mundu
    PR Ramos Horta: “Mehi Adere Ba ASEAN Dezde Juñu 1974”

    PR Ramos Horta: “Mehi Adere Ba ASEAN Dezde Juñu 1974”

    Breaking News: PM Anwar Deklara TL Nia Adesaun ASEAN

    Breaking News: PM Anwar Deklara TL Nia Adesaun ASEAN

    Matadalan Foun Ba ASEAN,  PM Xanana Aprezenta

    Matadalan Foun Ba ASEAN, PM Xanana Aprezenta

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

  • Munisipiu
    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

  • Notisias
    Partisipa Simeira ASEAN, Malázia Simu PM Xanana Ho Guarda de Onra

    Partisipa Simeira ASEAN, Malázia Simu PM Xanana Ho Guarda de Onra

    Nasaun 50 Partisipa Seminariu ONU C24 Iha Timor-Leste

    Nasaun 50 Partisipa Seminariu ONU C24 Iha Timor-Leste

    “Obrigadu Maun Boot Xanana”, Mensajen Ikus Hosi Amu Maubere

    “Obrigadu Maun Boot Xanana”, Mensajen Ikus Hosi Amu Maubere

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

  • Opiniaun
    Gembala Terakhir Di Hari Paskah

    Bibi-Atan Ikus Iha Loron Páskua

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

  • Politika
    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun,  PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun, PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    TL Sai  Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

    TL Sai Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

  • Saude
    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku,  Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku, Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Fornese Ai-han Nutritivu,  Hamenus Malnutrisaun

    Fornese Ai-han Nutritivu, Hamenus Malnutrisaun

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Konsulta Popular Lori Marciana  Ba Sofrementu Fiziku

    Konsulta Popular Lori Marciana Ba Sofrementu Fiziku

No Result
View All Result
Media ONE Timor
No Result
View All Result
Home Opiniaun

Povu Nia Direitu ba Informasaun Violadu, CI no Orgaun Ezekutivu ‘Finjidu’

husi Suzana Cardoso
26/05/2023
iha Opiniaun
0
Povu Nia Direitu ba Informasaun Violadu, CI no Orgaun Ezekutivu ‘Finjidu’

Formandu Ceftec Iha Unidade Hakerek Imprensa tinan 2023 nian, Foto Hamutuk Ho Ezekutivu Ceftec. (Foto Valdo/Ceftec)

215
SHARES
286
VIEWS
Fahe iha FacebookFahe iha TwitterFahe iha WhatsApp

(Rejultadu diskusaunentre formandu Ceftec formasaun Nivel III, kona-ba Kodigu Étika Jornalizmu Imprensa iha unidade Hakerek Imprensa tinan 2023)

Dili (mediaonetimor.co) – Orgaun ezekutivu no Konsellu Imprensa (CI Sigla Portugues) mak iha poder atu halo koordenasaun mutua hodi asegura povu nia direitu ba informasaun ne’ebé loos no kredivel. Nune’e Jornalista no media ne’ebé sai instrumentu ba povu nia direitu ne’e, presiza iha liberdade ba asesu fatin públiku sira no independente iha públikasaun informasaun sira. Maibé misaun sagradu jornalista nian ne’e iha eleisaun Parlamentar tinan 2023 la realiza, tanba orgaun ezekutivu no CI nu’udar liman ain hodi koordena ho STAE halo ‘finji’ la hatene.

Nu’udar instituisaun implementador ba eleisaun sira, STAE (Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál) no instituisaun fiskalizador CNE (Komisaun Nasionál ba Eleisaun),   organiza ona votantes Timoroan hamutuk nain 705.680 hodi ezerse sira nia direitu, hanesan sidadaun loloos liu hosi eleisaun parlamentar tinan 2023. Nu’udar Estádu Demokratiku ida, eleisaun sai nu’udar momentu ida ne’ebé povu hatudu ninia poder no depojita poder ba ukun nain sira liu hosi partidu polítiku ne’ebé mak eziste.

Nune’e iha loron 21 Maiu 2023, Timoroan depojita ona sira nia votus liu husi eleisaun. Hafoin eleisaun, Timoroan sira iha direitu atu hatene nia rezultadu imediatamente.  Tanba ema ne’e

naturalmente ‘hakarak hatene ’ no iha ‘direitu atu hetan informasaun’, inklui informasaun kona-ba kontajen. Tanba direitu ba informasaun ne’e nu’udar direitu fundamentál ida. Nune’e ema hotu-hotu, liu-liu militante no simpatizante sira hosi partidu 17 antuziasmadu hodi akompaña prosesu kontazen.

Povu nia direitu atu hetan no hatene informasaun ne’e halulik ona iha Konstituisaun RDTL Artigu 40 kona-ba liberdade ko’alia no informasaun.  Iha alenea 1 hateten; “ema hotu-hotu iha direitu ba liberdade ko’alia nian no hetan informasaun ruma no tan informasaun loloos nian”. Tanba hatur ona hanesan lei inan ida, nune’e obriga sidadaun hotu-hotu atu respeita no hametin.

Povu nia liberdade atu asesu ba informasaun ne’ebé loos no di’ak ne’e realiza deit iha media akreditadu, liu hosi Jornalista profesionál sira ne’ebé servisu ba media ruma. Jornalista profesionál sira mak iha kompetênsia, direitu no dever sira atu buka, hetan divulga informasaun loos ba publiku tuir lei komunikasaun sosiál ne’ebé mak promulgadu husi Prezidente da Repúblika iha fulan Novembru 2014.

Lei komunikasaun sosiál ne’ebé maka fó liberdade tomak media no jornalista atu promulga informasaun ne’e hafoer tiha husi STAE ne’ebé autoriza de’it Media RTTL. EP mak halo transmisaun direta kona-ba rezultadu apuramentu votu nian ne’ebé hala’o iha loron 21 fulan Maiu tinan  2023. Desizaun STAE nian hodi limita media privadu sira atu halo transmisaun direta hamosu reasaun hosi parte oi-oin. Inklui, Prezidente Republika, José Ramos Horta. Xefe Estadu argumenta katak, desizaun ida ne’e prejudika imajen Timor-Leste nu’udar pais demokratiku ne’ebé kualifikadu iha kontinente aziátiku. Nune’e Xefe Estadu promete sei halo auditoria hodi hatene kauza loloos[1].

Iha fatin seluk, Diretor Ezekutivu Interinu Fundasaun Mahein (FM), Abél Amaral mos konsidera STAE diskrimina media seluk ne’ebé mak eziste iha Timor-Leste. Tanba STAE hili de’it media estatal RTTL.EP, entre media sira seluk hodi halo transmisaun direta ba kontajen votus no apuramentu, ne’ebé sira divulga la iha transparensia[2] tanba media estatál.

Media sira diskriminadu tanba STAE limite ona sira nia papel nu’udár órgaun komunikasaun sosiál nian ne’ebé mak atu informa, eduka no diverte hodi harii sosiedade ida ne’ebé informadu no opiniaun públiku ida ne’ebé la hanesan[3]. STAE nia desizaun hodi la kolabora ho jornalista sira hosi media privadu atu divulga informasaun direta ba povu konsidera kontra Lei Komunikasaun Sosiál ne’ebé hateten: jornalista iha direitu atu hetan asesu ba fonte no asesu ba informasaun[4] no la bele iha impedimentu ho forma saida de’it bainhira jornalista sira hala’o atividade jornalista nian iha fatin ne’ebé presiza ninia prezensa hanesan ema profesionál komunikasaun sosiál nian[5].

Limita media sira nia direitu atu halo transmisaun direta ne’e  nu’udár degradasaun valor demokrasia ne’ebé estadu ida ne’e komunga. Tuir Kódigu  Étika ba Jornalista  sira, liu-liu iha númeru 1 vinkula ona jornalista ida hodi defende sidadaun hotu-hotu nia direitu ba informasaun. Signifika, jornalista profesionál iha obrigasaun, dever no direitu atu buka no hetan informasaun hotu-hotu ne’ebé publiku nesesita liu-liu informasaun apuramentu votu nian. Maibé, STAE taka dalan ba jornalista sira privadu sira.

Inseguransa ne’ebé media sira hasoru iha momentu apuramentu, tuir loloos sai mos nu’udár responsabilidade Estadu nian. Tanba iha Lei Komunikasaun Sosiál artigu 5 mos mensiona kna’ar Estadu nian ba-iha área komunikasaun sosiál. Iha lei ne’e hateten estadu nia knaar atu garante ezistensia no funsionamentu radiodifuzaun no televisaun, liu-liu orgaun ezekutivu no instituisaun CI atu toma desizaun ruma ba asuntu ne’e.

Artigu 5

Kna’ar Estadu nian ba-iha área komunikasaun sosiál

  1. Sai nu’udar kna’ar Estadu nian ba-iha área komunikasaun sosiál maka:
  2. Garante ezisténsia no funsionamentu servisu públiku radiufuzaun no televizaun nian.
  3. Asegura informasaun haruka-ba-mai livre no hetan asesu livre ba informasaun sira ne’ebé fó sai.
  4. Mantein no defende plaralizmu no konkorénsia;
  5. Fiskaliza kumprimentu ba lei no regra sira atu hodi hala’o atividade komunikasaun sosiál nian;
  6. Kontribui ba informasaun profesional komunikasaun sosiál nian;
  7. Estabelese medida sira apoiu nian ba órgaun komunikasaun sosiál privadu sira nian.   
  8. Bele assegura servisu públiku komunikasaun sosiál nian liu hosi kontratu konsensaun, husi entidade públiku ka privada sira komunikasaun sosiál nian tuir regime juridiku ne’ebé maka bele aplika ba aktu ida ne’e.

Iha parte seluk, CI mos to’o agora la hola pozisaun ruma hodi hasoru desizaun STAE ne’ebé tuir loloos fó impaktu negativu ba servisu jornalizmu nian, ne’ebé sai ajente demokrasia iha rai ida ne’e. Durante períodu apuramentu wainhira média seluk la halo transmisaun, CI nunka halo komunikadu imprensa publikamente hodi hola pozisaun ruma atu responde ba ezizensia públika kona-ba povu nia direitu atu hetan informasaun lalais no loos. Nune’e  Prezidente Repúblika konvoka enkontru urjente ho Prezidente CNE, José Agostinho Belo, ne’ebé media nasionál sira pública, mos CI la book an nafatin.

Iha estatutu CI nian, iha artigu 13, alinea ‘a’ to’o ‘d’ mensiona klaramente kona-ba CI nia objetivu prinsipál mak atu promove no asegura meius komunikasaun sosiál no jornalista sira nia dever no direitu. Maske lei estatutu ne’e tama iha vigor iha loron 17 fulan Jullu tinan 2015, maibé media no jornalista sira la sente protejidu wainhira hasóru desizaun polítika sira ne’ebé mak la kontribui ba liberdade imprensa no liberdade ba espresaun.

Artigu 13

Objetivu sira atividade Konsellu Imprensa nian

Konsellu Imprensa Iha Objetivu principal sira maka:

  1. Promove liberdade ba espresaun no imprensa;
  2. Promove independénsia ba meus komunikasaun sosiál husi kualker influensia indivídu, grupu ka interese polítiku no ekonómiku sira.
  3. Asegura katak asesu ba profisaun jornalista nian sei halo tuir kondisaun legal sira ne’ebé bele aplika;
  4. Promove no assegura atu atividade jornalista sira nian dezenvolve ho profesionalizmu hodi respeitu padraun étiku aas no ho kualidade.

Jornalista sira nia sentimentu la protejidu ne’e laos de’it hasóru desizaun polítika,  maibé moos hasoru festa demokrasia iha eleisaun parlamentar tinan 2023, ne’ebé Jornalista nia liberdade atu asesu ba sentru votasaun hanesan iha eleisaun Prezidensiál tinan 2022 nian ne’e hetan impedementu. Tanba la hetan autorizasaun ho fó kartaun asesu livre ba jornalista sira husi STAE.

Nune’e direitu ema hotu-hotu atu hetan informasaun ne’ebé kredivel no lalais la konsege realiza iha eleisaun parlamentar tinan 2023. Povu nia direitu ba informasaun violadu. Maske nune’e ho espasu ne’ebé iha, jornalista sira uza hodi hala’o nafatin servisu jornalismu nian, tuir kódigu etika Jornalismu Timor-Leste nian.

Husi impedementu ne’ebé jornalista sira hasoru ne’e, husu CI atu hakas an tuir kompetensia ne’ebé hatur ona iha estatutu CI nian, iha artigu 11 ne’ebé ko’alia kona-ba dever kolaborasaun nian. Katak, orgaun komunikasaun sosiál no jornalista  sira tenke servisu hamutuk ho CI liu husi komunikasaun mutua. No hetan apoiu tomak husi orgaun ezekutivu sira hanesan Ministeriu Asuntus Parlamentar no Komunikasaun Sosiál (Mapkoms). Nune’e kazu hanesan STAE ne’ebé fó biban de’it ba RTTL, E.P maka halo transmisaun direta, la-bele repetetan iha futuru.

Artigu 11

Devér kolaborasaun nian

  1. Órgaun sira komunikasaun sosiál no jornalista sira tenke servisu hamutuk ho Konsellu Imprensa, liu-liu atu hetan informasaun no dokumentu sira, bainhira servisu hamutuk ne’e presiza hodi hala’o ninia knaar sira.
  2. Bainhira hetan solisitasaun, tribunál sira tenke fó hatene ba Konsellu Imprensa konteúdu desizaun sira transitada-emjulgadu nian iha matéria kona-ba krime sira ne’ebé halo liuhosi meu sira Komunikasaun Sosiál, direitu ba resposta no responsabilidade sivil ne’ebé prevee iha artigu 39˚ hosi Lei Komunikasaun Sosiál nian, sein prejuízo ba rezerva vida privada involvidu sira nian.

Maibé atu labele kria diskriminasaun entre media estatál no media privadu sira ne’ebé kontribui mak’as ona ba haburas demokrasia iha Timor-Leste, durante tinan barak nia laran, maka orgaun ezekutivu sira presiza fasilita ho harii sentru ba media sira iha eventu-eventu nasionál sira, liu-liu tempu festa demokrasia, ne’ebé ezizi transparansia ba ninia prosesu tomak, nu’udar pontu importante ba garante liberdade imprensa no espresaun ne’ebé iha loron 3 Maiu 2023 Timor-Leste tama ona kualifikasaun númeru 10 nível  mundiál. (Asesu Youtube/Facebook https://www.facebook.com/Media1Timor Media ONE Timor)

[1] Pájina FB, Presidência da República Democrática de Timor-Leste, 22/05/2023

[2] Pájina FB, Fundasaun Mahein, 25/05/2023

[3] Cf. LCS, Artigo 22, No 1.

[4] Cf. LCS, Artigo 19, No 1.

[5] Cf. LCS, Artigo 19, No 6

Tags: EzekutivuFinjiduVioladu
Suzana Cardoso

Suzana Cardoso

Related Posts

No Content Available
Next Post
Sentru Saúde Komunitaria Atabae Inagura

Sentru Saúde Komunitaria Atabae Inagura

Ita nia komentariu konaba post ne'e.

TRENDING.

  • PR Ramos Horta: “Mehi Adere Ba ASEAN Dezde Juñu 1974”

    PR Ramos Horta: “Mehi Adere Ba ASEAN Dezde Juñu 1974”

    41 shares
    Share 16 Tweet 10
  • OPINIAUN: Funsaun no Tékniku Auditoria

    1470 shares
    Share 588 Tweet 368
  • Breaking News: PM Anwar Deklara TL Nia Adesaun ASEAN

    155 shares
    Share 62 Tweet 39
  • Partisipa Simeira ASEAN, Malázia Simu PM Xanana Ho Guarda de Onra

    50 shares
    Share 20 Tweet 13
Juñu 2025
S T Q Q S S D
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  
« Mai    
Media ONE Timor

Ave Nicolao Lobato, Fatuhada, Dili, Timor-Leste

  • About us
  • Contact
  • Redasaun

© 2022 - All Rights Reserved. Media One Timor - Hosted by Kalohan.NET.

No Result
View All Result
  • Veranda
  • Arte
  • Desportu
  • Edukasaun
  • Ekonomia
  • Justisa
  • Mundu
  • Munisipiu
  • Notisias
  • Opiniaun
  • Politika
  • Saude

© 2022 - All Rights Reserved. Media One Timor - Hosted by Kalohan.NET.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

CONVITE PARA APRESENTAÇÃO DE PERFIS EMPRESARIAIS E CONSTITUIÇÃO DE
BASE DE DADOS DE POTENCIAIS FORNECEDORES PARA O PROJETO “ENHANCING
EARLY WARNING SYSTEMS TO BUILD GREATER RESILIENCE TO HYDRO-
METEOROLOGICAL HAZARDS IN TIMOR-LESTE”