• Tetun
  • Bahasa Indonesia
  • English
  • Português
  • Login
No Result
View All Result
Media ONE Timor
Sexta-feira, 9 Maiu 2025
  • Veranda
  • Arte
    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

  • Desportu
    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

  • Edukasaun
    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika,  Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika, Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

  • Ekonomia
    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

  • Justisa
    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai,  Realiza Sensibilizasaun  Dekretu Lei

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai, Realiza Sensibilizasaun Dekretu Lei

    Ahi Sunu Mutuk Bis  Babadok Express

    Ahi Sunu Mutuk Bis Babadok Express

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

  • Mundu
    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

  • Munisipiu
    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

  • Notisias
    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

  • Opiniaun
    Gembala Terakhir Di Hari Paskah

    Bibi-Atan Ikus Iha Loron Páskua

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

  • Politika
    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun,  PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun, PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    TL Sai  Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

    TL Sai Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

  • Saude
    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku,  Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku, Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Fornese Ai-han Nutritivu,  Hamenus Malnutrisaun

    Fornese Ai-han Nutritivu, Hamenus Malnutrisaun

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Konsulta Popular Lori Marciana  Ba Sofrementu Fiziku

    Konsulta Popular Lori Marciana Ba Sofrementu Fiziku

  • Veranda
  • Arte
    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

    PR Horta: Pura Giri Natha Taibessi Sei Sai Fatin Turizmu ‘Bali-Dili’

  • Desportu
    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    MJDAK Sei Aloka U$200,022.55 ba Transmisaun Jogu CPLP

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Drag Bike Hamutuk Klase 14 Halai Taru Motor Iha Oekusi

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    Delegasaun Asian Games Na’in 56 Kumprimenta PR Horta

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

    SEJD Atribui Sertifikadu Apresiasaun Ba Media Na’in no Jornalista

  • Edukasaun
    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Media 16 Partisipa Formasaun Kona-ba Kuidadu an Iha Espasu Online

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika,  Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Impaktu Husi Mudansa Klimatika, Oxfam Apoiu AJTL Hala’o Atividade Jornalistiku

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Antes Ezame Finál, UNTL Fahe Ona Buletin Rejistrasaun

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

  • Ekonomia
    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Timoroan 400 Tuir Formasaun Emprendedorizmu

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Diversifikasaun Ekonomia – Kriasaun Empregu, Prioridade Ba SECoop

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Pesti Estraga Batar Iha Sakato, SRAPPF RAEOA La Simu Pedidu Eskrita

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

    Kontenti Ho Konservasaun Bee, Komunidade Agradese Ba Tilofe

  • Justisa
    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kontribui Rekonsiliasaun Nasionál, Valoriza Pasadu Moruk Masakre Santa Krus

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai,  Realiza Sensibilizasaun  Dekretu Lei

    Kazu Barak Kona-ba Disputa Rai, Realiza Sensibilizasaun Dekretu Lei

    Ahi Sunu Mutuk Bis  Babadok Express

    Ahi Sunu Mutuk Bis Babadok Express

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

    APC Rejistu Ahi Han Uma 32, Na’in 2 Kanek-Na’in Ida Lakon Vida

  • Mundu
    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Subida Nível Tasi Halakon Illa Kiik Balun, PM Xanana Husu SIDS Unidu

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    Reinu Unido Sei Loke Embaixada Britanika Permanente

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

    PM Xanana Sei Partisipa Simeira ASEAN Iha Melbourne

  • Munisipiu
    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    KI Realiza Sorumutuk Ho Jornalista Destakadu iha RAEOA

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Ahi Han Uma 12 Iha Oekusi no Na’in Rua Kanek

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Komunidade Iha Munisipiu 7, Kona Dezastre Naturais

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

    Sabadu Aleluia Sarani Tenke Halo Reflesaun

  • Notisias
    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Kareta Tula Papa Fransisco Iha Timor-Leste, Sei Konvoi Husi Lecidere Ba Tasi-tolu

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Família 385 Afetadu Dezastre Naturais, Na’in Ida Lakon Vida No Na’in Ida Kanek

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

    Média Plataforma Dijitál 12 Asina Kontratu Públisidade Ho Secoms

  • Opiniaun
    Gembala Terakhir Di Hari Paskah

    Bibi-Atan Ikus Iha Loron Páskua

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    Demokrasia Iha Odamatan ‘Government Of The People No Government By The People’

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    KONFLITU ISRAELO-PALESTINO HUSI PRESPETIVA TIMOR-LESTE NO TIMOR-OAN SIRA

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

    Observasaun no Analiza ba Orsamentu Jerál Estadu 2025 (Setór Agrikultura kontinua la sai Prioridade)

  • Politika
    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    Kansela Konstrusaun Estrada Alas, Juventude no Estudante Lamenta

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun,  PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    PR Horta Husu Halo Remodelasaun, PM Xanana Mantein To’o Tinan 2028

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    Kestiona Kapasidade Lú Olo-Marii Alkatiri, Militante Fretilin Hato’o Petisaun

    TL Sai  Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

    TL Sai Observador Iha Enkontru Entre Ministru Defeza ASEAN

  • Saude
    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku,  Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Salvaguarda Ai-moruk no Vasina Krítiku, Transformasaun Verde Pasífiku Hetan Lansa

    Fornese Ai-han Nutritivu,  Hamenus Malnutrisaun

    Fornese Ai-han Nutritivu, Hamenus Malnutrisaun

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Maioria Inan Isin Rua Partus Iha Uma, Komunidade Lamenta Estrada Aat

    Konsulta Popular Lori Marciana  Ba Sofrementu Fiziku

    Konsulta Popular Lori Marciana Ba Sofrementu Fiziku

No Result
View All Result
Media ONE Timor
No Result
View All Result
Home Opiniaun

OPINIAUN: Preparasaun Fasilidade Saúde Iha HNGV, Molok Adere ba ASEAN

husi Suzana Cardoso
27/09/2022
iha Opiniaun
0
OPINIAUN: Preparasaun Fasilidade Saúde Iha HNGV, Molok Adere ba ASEAN

Hakerek na’in Formada Ceftec/Octaviana Maria Soares Tavares. (Foto Ceftec/Aquelina Caldeira)

262
SHARES
349
VIEWS
Fahe iha FacebookFahe iha TwitterFahe iha WhatsApp

(Hakerek na’in Formada Ceftec/Octaviana Maria Soares Tavares)

Iha artigu ida ne’e hakerek na’in sei lori leitores sira atu ba hakle’an koñesimentu kona-ba oinsa preparasaun Timor-Leste (TL) nian tama ba komunidade ASEAN. Fatores saida de’it mak ita presiza prepara iha setor saúde nian, hodi dezenvolve liu tan fiar komunidade ASEAN nian mai Ita TL, bainhira hola parte ona iha familia ASEAN ne’e rasik.

Históricamente, Association of Southeast Asian Nation (ASEAN) hari’i iha loron 8 Agostu 1967, liu husi nasaun fundador lima mak hanesan; Indonésia, Malásia, Filipina, Singapura no Thailandia. Nia objetivu mak atu aselera kresimentu ekonomia, promove dame iha rejiaun no promove kolaborasaun entre nasaun sira ne’ebé mak hola parte iha rejiau refere.

Iha artigu ida ne’e hakerek na’in hakarak fahe oitoan kona-ba hanoin defenitivu husi hakerek nain nian. Liliu foka ba oinsa Ita nia preparasaun nesesária kona-ba infrastrutura fasilidade saúde nian iha Hospital Nacional Guido Valadares (HNGV), molok adezaun Timor-Leste nian ba iha Asosiasaun Nasoins Sudeste Aziátiku nian, ne’ebé koñesidu ho sigla ingleza, ASEAN.

Tanba saida maka presiza tama ba adezaun ASEAN?

Husi kedas TL ukun rasik aan  prioridade hosi ukun na’in sira nasaun ida ne’e nian, maka “objetivu estratéjiku adezaun nian ba ASEAN.” Adezaun ne’e sei reforsa integrasaun rejionál. No iha impaktu polítiku, ekonómiku no sosiál pozitivu sira ba TL no ba nasaun membru sira seluk iha grupu ASEAN ne’e nian.

Koalia kona-ba oinsa atu tama ba familia ASEAN nian, importante tebes infrastrutura medikamentu saúde nian tenki di’ak. Tanba, ida ne’e presiza Ita nia kritiku ho opiniaun atu bele prepara ho di’ak, molok hakat ba sai membru ASEAN rasik.

Ita hatene katak ospital nasionál iha Kapital Dili hanaran Hospital Nasionál Guido Valadares (HNGV). Uluk ho naran ospitál nasionál Dili, hodi sai hanesan Ospitál Nasionál Timor-Leste. Ne’ebé ezisti iha kapitál Nasaun nian maka Dili. Iha tinan 2003 ospitál ne’e troka naran sai ba Guido Valadares ka Hospital Nasionál Guido Valadares (HNGV) husi Governante Fretilin nian.

Atu atende ema nia saúde, HNGV ho nia fasilidade natoon de’it. Fasilidade ne’ebé mak ezisti iha ne’ebá maka hanesan; Laboratorium, Makina Fase Ran, Sala Baixa, Sala VIP (Very Important Person), Sala ICU (Intensive care unit), Sala Emergensia, Sala Maternidade, Sala Fase Ran, Sala Konsulta, Sala Rejistu, Sala Operasaun no Sala Mortuariu.

Alende ne’e iha mós departamentu 9; Departamentu Asistente Médiku, Departamentu Apoiu Médiku, Departamentu Kontrola Kualidade, Departamentu Emerjensi, Moras Laran, Departamentu Operasaun, Departamentu Pediatríka, Ginocologi no Departamentu Fornesik. Sira ne’e hotu presiza kontrolu atu labele sai difikuldade iha prosesu tratamentu ba pasiente sira ne’ebé mak ba halo tratamentu.

Hanesan ita hatene ona katak adezaun ba ASEAN sai ona nu’udar prioridade polítika externa nasionál nian. Hahú kedas iha restaurasaun independénsia. Iha IV Governasaun Konstitusionál nian, nafatin hametin iha protidaun nasionál, ne’ebé ho kuidadu tebes hodi rezolve problema hirak ne’ebé maka seidauk rezolve. Iha tinan ida ne’e, tinan 2022, TL hakarak partisipa ona iha prosesu ida ne’e. Tanba, sei fó kontribuisaun boot ba foin-sa’e no dinámiku iha membru família Sudeste Aziátiku nian.

Tanba saida mak ita presiza infrastrutura ba sala oprasionál? HNGV tenke masimu. Tanba bainhira ita hola parte ona hanesan familia ASEAN, maka ita moos tenke hatudu ita nia mudansa infrastrutura nasaun ida ne’e ba familia ASEAN.

Daudaun ne’e iha Nasaun Timor-Leste, Ita iha de’it ospital nasionál ida de’it. Ne’e maka HNGV. Ne’ebé kompostu hosi ninia espesialista serbisu médiku no la Médiku hamutuk nain 1.129. Funsionáriu hirak ne’e mak daudaun ne’e ativa hela iha HNGV. Prezensa Médiku no la Médiku hamutuk nain 1.129, fatin, ekipamentu, ai-moruk, sala emerjensia no sistema atendementu presiza hadia di’ak liu tan atu bele sai benefesiariu.

Tanba, dala barak Ita koalia kona-ba hakarak tama ba familia ASEAN ona, maibé saida maka Ita nia nasaun presiza prepara, sei menus hosi atensaun. Fasilidade HNGV presiza kompleta. Medika, staff no doutora sira presiza kompleta ho idaidak nia espesialidade. Ita tenke prepara hodi halo autokrita ba aan (Self defence) molok desizaun finál tama ba ASEAN. Ita koalia kona-ba fasilidade iha Ita nia HNGV, sei menus husi liafuan seluk ‘Cukup’.

Atu kompleta ida cukup ne’e, presiza atensaun ekonomia no politika ne’ebé di’ak, hodi implementa no kompleta ekipamentu nia fasilidade sira ne’e. Timor-Leste (TL) nasaun ida, laos rejiaun autonomu ida. Nune’e presiza atensaun maximu. Tanba, Ita hatene katak, fasilidade hanesan materiál ne’ebé mak ligadu ho fiziku. No prepara husi ema ne’ebé fa’an hodi bele suporta konsumidór sira.

Fasilidade mak materia fiziku nian, hodi bele halo kompleta fasilidade hirak ne’ebé la sufisente. Tuir matenek na’in (Daradjat 2014 ho Kotler P. 2016 ), fasilidade mak hanesan maneira ida hodi hafasíl esforsu. No halo fasíl servisu liu husi objetu ida. Ho ida ne’e atu dehan de’it katak; fasilidade mak instrumentu importante, hodi bele tulun ema liu husi obejtu hirak ne’ebé uza, hodi bele halo kama’an doutór ka doitora,, enfermeiru ka infermeira no funsionáiriu no funsionaria sira nia serbisu ho di’ak liu tan.

Maski ospitál nasionál menus fasilidade kona-ba, produs ai-moruk ho fasilidade infraestrutura sira seluk, maibé durante ne’e HNGV sempre esforsu ho sira nian maneira rasik hodi atende nafatin pasiente sira ho di’ak. Dala barak haruka pasiente sira ba halo tratamentu iha rai liur. Tanba HNGV sei menus fasilidade no téknolojia modernu. Ho fasilidade ne’ebé mak menus tebtebes ne’e, atu adere ba ASEAN, presiza kompleta ho di’ak. Nune’e, TL bele kompete ho nasaun ASEAN sira seluk.

Fasilidade infraestretura nasaun 10 iha ASEAN abansadu tebes. Ita halo komparasaun de’it ho nasaun viziñu Indonezia, TL sei menus tebes fasilidade. Exemplu, iha Indonezia fasilidade iha sala baixa VVIP (Very Very Important Person); iha kama, kadeira sofá-kama, meziña, meza han, inklui kadeira, haris fatin iha laran, AC (Air Conditioner), televizaun, jeleira medida natoon, dispenxer no telefone. Hosi pontu ida ne’e de’it moos HNGV sei menus tebes ba fasilidade hirak ne’ebé simples ne’e. Seidauk bele kompete ho nasaun ASEAN sira seluk.

Haree ba realidade HNGV moos sei menus rekursu humanu hanesan; doutór espesialista ne’ebé la sufisente hodi atende paseinte sira. Ekipamentu hanesan makína la iha. Nune’e maka obrigadu pasiente barak maka haruka ba halo tratamentu iha nasaun sira seluk iha ASEAN. Maibé ho TL adere ba ASEAN sei fó vantazen di’ak hodi hamenus todan ba mukit fasilisidade no menus rekursu humanu. Aliende ne’e, nasaun 10 iha ASEAN, bele tama mai ho libre hodi lori ekipamentu mai investe iha TL. Nune’e, Timoroan sira la presiza halo tratamentu iha nasaun sira seluk.

Benefisiu husi TL tama ba ASEAN boot tebes. Bele halo ligasaun di’ak ho nasaun sira seluk iha rejiaun ASEAN hodi dezenvolve relasaun TL no nasaun ASEAN ho di’ak liu tan. Kuandu TL adere ona ba ASEAN, nasaun ASEAN hirak ne’e bele tama mai TL ho livre. Sira sei lori sira nia produtu no ekipamentu ne’ebé TL seidauk iha, para kompleta liutan fasilidade hirak ne’ebé sei menus. Maske, kustu ba folin konsulta sei karun. Maibé kompara ho ba rai liur, folin karun liu.

Atu konklui de’it katak, fasilidade saúde nian ne’ebé maka iha HNGV seidauk kompletu. Ne’e hatudu TL seidauk bele adere ba ASEAN, kuandu haree hosi perspektiva fasilidade infraestrutura no rekursu umanu saúde nian ne’ebé seidauk sufisente. Nune’e TL tenki prepara fasilidade no rekursu umanu iha parte saúde nian hodi TL bele kompete ho nasaun 10 sira seluk iha ASEAN. Maibé sei iha tempu ba TL atu kompleta fasilidade no rekursu umanu iha parte saúde nian ne’e.

Hosi dezafiu ne’ebé mak TL hasoru iha parte saúde nian moos hola parte iha dezafiu setór ekonomia nian. Nune’e, MNEC no Gabinete SEA sei servisu besik liu tan ho liña miniteriais relevante. Setór privadu no sosiedade sivil tomak atu deskuti ho kle’an kona-ba area ida ne’e. No preokupasaun barak husi setor privadu sira hasoru, maka limitasau hodi bele kompete ho membru ASEAN sira seluk. Kapasidade rekursu humanu ne’ebé mak mukit hela, hanesan fasilidade saúde iha HNGV ne’e rasik. Ida ne’e presiza haree didi’ak.

Maibé hakerek na’in fiar katak liu husi artigu opiniaun ida ne’e bele haforsa tan TL nia hanoin hodi hadi’a rekursu sira. Kapasidade téknika tenki organiza-an atu bele hadi’a sistema servisu saúde nian ida ne’ebé integradu. Iha kuantidade ne’ebé natoon. No ho kualidade ne’ebé adekuada atu bele hatán  ba populasaun nia nesesidade.

Sistema nasionál saúde nian tenke organizadu. Nune’e nesesidade populasaun nian bele hetan satisfasaun ho dalan ne’ebé efisiente liután. Tanba, importante tebes atu hadi’a sistema infraestrutura. Aumenta ekipamentu saúde iha HNGV. No kompleta ho di’ak, unidade saúde nian. Halo interasaun ba malu atu bele kompleta malu hodi sai ospitál ida ne’ebé mak harmonia. (Asesu Youtube/Facebook https://www.facebook.com/Media1Timor Media ONE Timor)

Referensia :    id-id.facebook.com Pagina Hospital Nasional Guido Valadares-HNGV-Facebook, https://kc.umn.ac.id<BAB.IIpdfDaradjat 2014,  https://eprints.umm.ac.idpdfKotler P. 2016.

Tags: ASEANespesialistamédiku
Suzana Cardoso

Suzana Cardoso

Related Posts

Sai Membru  ASEAN, TL  Tenke Tau 4.1 USD Kada Tinan

Sai Membru ASEAN, TL Tenke Tau 4.1 USD Kada Tinan

husi Suzana Cardoso
14/06/2023
0
1.3k

(Reportajen Editor Media ONE Timor Marcelino Tomae)  Dili (mediaonetimor.co) -   Atu sai membru permanente  ASEAN (Association of Southeast Asian Nations),...

Médiku La-sufisiente, HNGV Rekruta-tan Na’in 87

Médiku La-sufisiente, HNGV Rekruta-tan Na’in 87

husi Media One Timor
27/03/2023
0
65

(Reportajen Formado Seftec  Teobursi Soriano)  Dili (Media ONE Timor) – Pasiente aumenta ba bei-beik hodi fó impatu ba servisu mediku...

OMK Fó Protesaun Ba Bens-Servisu

OMK Fó Protesaun Ba Bens-Servisu

husi Media One Timor
11/07/2022
0
76

(Editora Suzana Cardoso) DILI (Media ONE Timor) – Atu fó protesaun ba bens no serbisu sira hanesan atividade esportasaun no...

Atu Adere Ba ASEAN, DGPC Hetan Vizita

Atu Adere Ba ASEAN, DGPC Hetan Vizita

husi Suzana Cardoso
11/06/2022
0
23

(Reportajen Angelo da Costa/Editora Suzana Cardoso) DILI (Media One Timor) – Objetivu hosi delegasaun ASEAN nian ne'e maka atu haree...

Next Post
Orsamentu Privativa PN 2022, Lagarantia Ezekuta Hotu

Orsamentu Privativa PN 2022, Lagarantia Ezekuta Hotu

Ita nia komentariu konaba post ne'e.

TRENDING.

  • Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    Veteranu Dudu Fila Hikas Ba Aman Maromak Nia Kadunan Santu

    47 shares
    Share 19 Tweet 12
  • PR Ramos Horta-PM Xanana Kumprimenta Sultan Hassanal Liu Husi Secoms

    20 shares
    Share 8 Tweet 5
  • OPINIAUN: HAFOIN ELEISAUN, SAIDA MAK POVU TENKI HALO?

    488 shares
    Share 195 Tweet 122
  • Lista Naran Membru IX Governu Konstituisionál

    10412 shares
    Share 4165 Tweet 2603
  • OPINIAUN: Funsaun no Tékniku Auditoria

    1424 shares
    Share 570 Tweet 356
Maiu 2025
S T Q Q S S D
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  
« Abr    
Media ONE Timor

Ave Nicolao Lobato, Fatuhada, Dili, Timor-Leste

  • About us
  • Contact
  • Redasaun

© 2022 - All Rights Reserved. Media One Timor - Hosted by Kalohan.NET.

No Result
View All Result
  • Veranda
  • Arte
  • Desportu
  • Edukasaun
  • Ekonomia
  • Justisa
  • Mundu
  • Munisipiu
  • Notisias
  • Opiniaun
  • Politika
  • Saude

© 2022 - All Rights Reserved. Media One Timor - Hosted by Kalohan.NET.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In